Tot 1900 kwamen er in Europa, en Nederland vormde hierop geen uitzondering, vele besmettelijke ziekten voor. De cholera, pokken, difterie, t.b.c. en hondsdolheid maakten soms in zeer korte tijd duizenden slachtoffers. Zo stierf b.v. in Nederland één op de vijf baby's al bij de geboorte en meer dan een kwart haalde het vijfde levensjaar niet eens. De geneeskunde stond vergeleken met nu, op een zeer laag peil. Met de hygiëne was het tot die tijd bedroevend gesteld: vervuild drinkwater, slechte huisvesting, open riolen en onwetendheid bij de mensen om slechts enkele factoren te noemen, zorgden bij tijd en wijle voor het uitbreken van besmettelijke ziekten, die vooral in de steden maar ook op het platteland veel slachtoffers maakten. Het was de Franse chemicus Louis Pasteur, een der grootste onderzoekers der 19e eeuw, die methoden ontdekte ter bestrijding van infectieziekten. Hij ontdekte dat veel ziekten door bacteriën werden veroorzaakt. De slechte hygiëne was een prima "voedingsbodem" voor deze bacteriën. Pasteur slaagde er onder meer in vaccin te bereiden dat hij toepaste bij de mens, nadat hij het eerst door middel van proeven op levende dieren had getest. De duitse bacterioloog R. Koch ontdekte in die tijd de tuberkel- en cholerabacil. Het was door de ontdekkingen van Pasteur en Koch duidelijk geworden dat, wilde men de besmettelijke ziekten met succes kunnen bestrijden, de mensen gewezen moesten worden op het grote belang van een hygiënische levenswijze. Een direct gevolg van hun ontdekkingen was dat ook de overheid zich ging bemoeien met de kwaliteit van het drinkwater, de huisvesting, het rioleringssysteem en de voorlichting aan de mensen over de noodzaak van een goede voeding en een hygiënische levenswijze. Het resultaat liet niet lang op zich wachten: een spectaculaire daling van het sterftecijfer, vooral bij baby's, maar ook bij kinderen en volwassenen. Terecht kan men zeggen dat Pasteur voor een doorbraak in de hygiëne gezorgd heeft.