1/35
Rangschikking
11e prijs
Tekst paradegids
Gedicht: Danklied aan Nederland (1919)
Dichter: Karel van den Oever
Op 7 oktober 1914 begon de uittocht van ruim 1 miljoen Belgen uit vrees voor de Duitse terreur. Veel Belgen vluchtten richting Bergen op Zoom. Het stadje, dat toen 16.500 inwoners telde, kreeg in de eerste weken van de oorlog maar liefst 110.000 vluchtelingen te verwerken. Deze immense toestroom van mensen werd opgevangen in scholen, kerken en huizen vanwege het gebrek aan vluchtelingenkampen. De Bergenaren toonden in deze moeilijke tijd een ongekende mate van Brabantse gastvrijheid. De getoonde warmte en openheid werd door de Belgen met grote dankbaarheid ontvangen.
En schreiend riept ge een broedernaam,
Gij roept hem, bleek, en wrongt uw handen;
‘o, Dat mijn goede broeder kwaam’,
ik wil mijn hart voor hem verpanden,
o, Berg-op-Zoom
in ’t broederrijk der Nederlanden!
Juryrapport
Overdracht van het onderwerp:
Dichter bij Brabant komt tot uiting door de referentie naar het cliché van de Brabantse gastvrijheid.
Een wagen die tot nadenken stemt en vragen oproept. Daar is kunst voor bedoeld.
Voorop loopt in stilte een groep vluchtelingen van alle leeftijden die bedrukt kijken. Dat zet goed de sfeer en maakt een mooi contact met de activiteit op de wagen. Een sterk symbool, een kippenvelmoment, als de deuren en luiken en vensters zich openen en de vreemdelingen welkom wenken.
De wagen met Anton Pieck-achtige huisjes, Brabanste kneuterigheid, is mooi afgewerkt. Het spel tussen de bewoners in de huizen en het publiek is aanwezig, de gastvrijheid is voelbaar.
Een eenvoudig, subtiel en sterk narratief. Jammer dat de brug met een statement of knipoog naar de huidige situatie met vluchtelingen buiten beschouwing wordt gelaten. Waarom staan we nu zo weinig open voor de komst van vluchtelingen? Dat maakt de impact van het totale tafereel wat minder sterk.
Theatrale en muzikale kwaliteit:
Complimenten voor de loopgroep voorop: een droevig en ontheemd gezelschap. De tragiek is zichtbaar en voelbaar, vooral als zij naar het publiek kijken. De spelers in de huisjes voeren de handelingen consequent uit. Maar theatraal gezien is dit wat saai: voornamelijk het uitnodigende gebaar om te komen: dit is realistisch met weinig verbeelding en afwisseling. Het echtpaar met kinderen aan het einde, komt niet duidelijk over: moet dit hoop en goede afloop betekenen? Helaas is er weinig interactie tussen de 2 loopgroepen, de samenhang kan sterker.
Het beeld van Belgen op de vlucht kwam goed over door het acteerspel. De spelers prikkelen de bereidheid van de toeschouwer om te helpen. Verwarrend is wel; is het uitnodigende gebaar ook gericht aan het publiek of aan de vluchtelingen?
En… De Brabantse gastvrijheid in ieder geval weer fijn op de kaart gezet!
Artistiek-technische uitvoering:
Door de omhooglopende vorm van het stadsbeeld, krijg je een goed zicht op het gehele verhaal dat wordt vertoond. Dit is sterk bedacht en uitgevoerd. De woningen in het stadje zijn op elkaar gepropt en er staat ook een kerk tussen.
Jammer dat dit niet de herkenbare Peperbus is, het icoon van Bergen op Zoom. Dat de huizen op elkaar gepropt zijn, maakt het totaalbeeld sterk. Uit elke deur, raam en luik komt gelijktijdig iemand tevoorschijn. De huisjes zijn oud en enigszins vervallen, wat het beeld van gastvrijheid versterkt. Aandachtspunt is het wegwerken van de onderstellen en toch de afwerking. Uitgevoerd met veel oog voor detail maar piepschuim platen en rieten vellen zijn nog net teveel herkenbaar. Dat leidt af en vermindert de zeggingskracht.