Rangschikking
12e prijs
Tekst paradegids
28 januari 1887:
In 1874 wordt in Nederland het 'Kinderwetje van Van Houten' aangenomen: Een wet die een eind zou moeten maken aan de harde realiteit van kinderarbeid.
Dertien jaar later doen nog steeds zorgwekkende verhalen de ronde... Getuigenverslagen van murw gewerkte kinderen, vies van de olie en kool, die ook in Noord Brabant nog steeds de fabriekshallen bezetten. De politiek zet een enquête uit. Want kinderarbeid in 1887 ... Dat bestaat toch niet meer?
Niet als je de fabrieksdirecteuren en lokale belanghebbenden gelooft. Maar wie beter kijkt, ziet dat de kinderen in Brabant niet van de ene op de andere dag 'bevrijd' waren. Daar gingen jaren van omschakeling aan vooraf.
Of de Brabantse kinderen straks vrij zijn om te spelen en hun dromen waar te maken zult u ontdekken als onze wagen voorbij trekt.
We werken heel de dag
Het is een hard gelag
We zijn zo moe
En moeten nog zo lang
We werken heel de dag
Maar met een hoop gelach
We bouwen zonder dwang
Een toren meterslang
Juryrapport
Theatrale/muzikale kwaliteit:
De groep steenkloppers en kruiers voor de fabriekspoort met naam G.W. Tonnen maakt direct duidelijk dat het om een fabriekssituatie gaat. Uit het spel blijkt hoe de kinderen zwaar werk moeten doen en wat afzwoegen in de steenfabriek. De tegenstelling verderop met de kinderen in blauwe overall en kleurige shorts met gele werkhelmen die met plezier legostenen schilderen, moet aangeven dat het met de kinderarbeid is gedaan. De voorste sprekers/vertellers zijn moeilijk verstaanbaar, de muziek van het kinderliedje is goed gekozen, maar is ook wel weer voor de hand liggend. Afgezien van goede dramatiek had het spel wat krachtigere gemogen, het lijden van de kinderen vooraan wat overtuigender en de vrolijkheid bij de spelende kinderen wat intenser.
Overdracht van het onderwerp:
De overgang van werk naar spelen werkt goed, evenals de tegenstelling tussen kleurloos-kleurig, maar dat daarmee de afschaffing van de kinderarbeid wordt verbeeld, dat volgt uit de titel en het lezen van de toelichting in het boekje. De legostenen zijn een goed gekozen metafoor. Dat hard werken vroeger voor kinderen na afschaffing van kinderarbeid ‘spelen’ is geworden, blijft door de overalls, werkhelmen en het schilderwerk toch echt wel ‘werken’.
Artistiek-technische uitvoering:
Het voorste gedeelte van de wagen met werkkastjes, historisch verbeeld, maar hadden ze die kastjes al in de 19de eeuw?, de hijskraan en oven met schoorsteen ondersteunen het beeld van de slovende kinderen in de steenfabriek goed. De aansluitende steigerstructuur zorgt voor een onrustig, chaotisch beeld De afwerking en materiaalkeuze zoals bijvoorbeeld die van de legoblokken zijn ietwat aan de grove kant, terwijl de heldere kleuren wel levendig werken.
Totale presentatie:
Het is niet gemakkelijk om aan een abstract begrip als afschaffing van kinderarbeid helder beeldend vorm te geven. Toch is de tegenstelling van monochrome bakstenen en kleurige legostenen een vondst om aan het thema richting te geven.