1/67
Rangschikking
1e prijs
Tekst paradegids
's-Hertogenbosch, 1811.
ZIj schijnt haar man te hebben bedrogen. Binnen onze maatschappij een duidelijke overtreding van de sociale gedragsnormen! Als volksvermaak houden we daarom een ritueel in de vorm van een "volksgericht": een Charivari. Zeer waarschijnlijk zullen alle hoorndragers zich dan ook spoedig verzamelen om haar bij wijze van 'straf' op de ezel te zetten. Een ludieke, maar onschuldige bespotting, toch? Allemaal onder begeleiding van ketelmuziek én de luidkeelse leus:
"Blaas de hoorn, sla de trom.
Zij bedriegt haar bruidegom.
Deze vrouw is vreemdgegaan.
Nu moet ze op de ezel staan".
Echter, we weten dat de lijn tussen volksvermaak en een volksgericht soms flinterdun kan zijn. Loopt het niet wat uit de hand? Of is zij juist het slachtoffer? Maar ook veroordelen wij vandaag de dag niet nog steeds te snel? Zonder concrete bewijzen?
Juryrapport
Theatrale en muzikale kwaliteit:
Sterk beeld en sterk energiek groepsspel. Een grimmige en spannende waarschuwing tegen volkshysterie. In korte tijd wordt in grote streken een duidelijk verhaal neergezet. Het ‘volk’ is overtuigend in haar volksgericht. De dreiging wordt in het spel mooi opgebouwd. De overgang naar de ontzetting over de veroordeling wordt goed voelbaar gemaakt.
Het geluid rond deze performance is uitgebalanceerd en ondersteunend in de cyclus. De muziek is goed geïntegreerd in het spel, vooral in het gezamenlijk scanderen van goed verstaanbare tekst. Mooi hoe dat aangescherpt wordt met potten en pannen en slijpende rieken. De ijzige gil zet een scherpe punt. Heel sterk gebracht. De teksten zouden iets minder uitleggerig kunnen.
Overdracht van het onderwerp:
Heel origineel Brabants thema, dat nooit eerder zo is uitgebeeld. Het laat goed zien dat geweld heel vaak ook met hilariteit en feestelijkheid gepaard kan gaan. Getoond werd een openbare strafvoltrekking op een ezel, bij wijze van volksgericht. Cultuurhistorisch was er oog voor details. Heel goed was het blazen op de hoorn, het gebruik van alledaagse landbouwgereedschappen als strafwerktuigen en het maken van ketelmuziek op geïmproviseerde instrumenten. De actualisering door de context van pesten en belasteren via social media bracht dit tafereel naar het heden en tilde het ver uit boven het niveau van een veilige folklore uit een afgesloten verleden.
Artistiek-technische uitvoering:
Mooie, creatieve vormgeving, goed in balans met sterke beeldtaal. Het begint al met een verwijzende hoorn voorop. Jammer dat de wielen wat hoog zitten. Dan een hele mooie, knap en origineel in elkaar zittende ezelskop met bewegende oogleden en oren. Het materiaal waarvan de kettingen gemaakt zijn, oogt in structuur en bewegingen erg licht waardoor dat deel niet goed overkomt. Het rad waarmee de kooi omhoog wordt gehaald heeft de suggestie van een martelwerktuig. De leegte om de hangende kooi is juist heel mooi, ook door de sterke compositie van vormen daaromheen; de concentratie wordt door die leegte flink versterkt, mede met de hulp van de acteurs. Het geheel is strak in kleuren gehouden en goed op spel ingericht.