Rangschikking
9e prijs
Bekers:
Overige prijzen: Eervolle vermelding: Kunstenares die achter de wagen liepTekst paradegids
‘Winterlandschap met schaatsers en vogelknip’
- Pieter Brueghel de Oude (Breda of Breugel, ca. 1525-1530)
‘Winterlandschap met schaatsers en vogelknip’ van Pieter Bruegel de Oude is
ten minste 127 maal gereproduceerd. Deze reproducties worden tot op de dag
van vandaag nog altijd als echt beschouwd, waardoor dit werk qua aantallen behoort tot een van de meest gereproduceerde schilderijen. Een groot deel van de reproducties is afkomstig van ‘de Firma Bruegel’, de werkplaats van zijn zoon waar onder andere dit schilderij werd nagemaakt. Zeer gedetailleerde werkmodellen moeten als inspiratie gediend hebben voor deze reproducties, want naar verluidt heeft zijn zoon het origineel nooit met eigen ogen gezien.
Zijn deze werkmodellen een aanwijzing dat hij een serieproductie voor ogen had? Vanaf de 16e eeuw wordt kunst in de ateliers dus al in grote mate gereproduceerd. Door alle ontwikkelingen is het namaken zo gemakkelijk geworden dat de creativiteit telkens meer naar de achtergrond verdwijnt. Maar is een reproductie ooit echt zo goed als het origineel?
Juryrapport
Overdracht van het onderwerp:
Voor zich ziet schilder Breugel ijsvermaak met mensen dik ingepakt op schaatsen en sleeën. De Vivaldi-muziek geeft vaart aan het geheel. Op de wagen zit een horde leerlingen kopieën te kwasten, maar dat handwerk is niet langer nodig want via rollen komen kleurige doeken tot stand, een directeur telt zijn geld. Bij de achterste loopgroep wordt een kunstenaar met twee schilderijen vermorzeld door de mensen van de commercie. Het verhaal maakt duidelijk dat kunst en commercie van alle tijden is waardoor de groep een extra laag heeft aangebracht en geen letterlijke vertaling van het schilderij heeft neergezet. Wat een mooie live reproductie van origineel en reproductie!
Theatrale en muzikale kwaliteit:
Het ijstafereel van de schaatsende kopgroep is mooi met goede muziek en winterkleding. De spelers overtuigen en de rijke vent met sigaar valt op. We zien prachtige details (bijv. de schaatsen) en overtuigend spel en beweging met een goede (en licht grijsgedraaide) klassieker als muziek. Een passende keuze dus. De afsluiter is een knaller waar het gevecht tussen kunstenaar en commercie sterk is gespeeld en verbeeld; de mannen in pak vermorzelen de schilder en spelen ook in de extra wachttijd voluit. Met als kers op de taart een geweldig gevormd schilderij. Prachtig was het.
Artistiek-technische uitvoering:
De loopgroep is in stijl van het schilderij. De trekwagen is fraai weggewerkt in de sneeuw. Duidelijke beeldtaal wordt neergezet maar wat jammer van de kleuren op de enorme rol. Hierdoor wordt de kracht van de wagen naar beneden getrokken. De artistieke vertaling is uitgewerkt als ‘kunst = geld. Het verlies aan creativiteit en kwaliteit door massaproductie komt minder sterk tot uiting. Verbeelding had dramaturgisch helderder gekund. Het verloop in de tijd is duidelijk uitgebeeld van voor naar achter. Nog wat meer onderzoek naar de geschiedenis om de fases goed uit te beelden, ook al doe je het maar schematisch, is altijd nuttig. Het verhaal is met bewegende delen (zoals ‘de lopende band’) ondersteund. In de materiaalkeuze is de tijd zichtbaar door de overgang van hout naar metaal.
Parade video's:
